Oyun Terapisi
Çocuklarla iletişim kurmak yetişkinler için zaman zaman zorlaşırken, bu durumda çocuklar hikayenin anlaşılmamış veya kendini ifade edememiş kahramanları olabiliyor. Peki, çocuklarla kurulabilecek ortak bir dil yok mu? Elbette var. Çocukların kendilerini en rahat ifade edebildikleri ortam oyunlarıdır. Bu yazının asıl konusu olan oyun terapisinden bahsetmeye başlarken bunun önemli bir bilgi olduğu kanısındayız.
Oyun terapisi nedir?
Oyun ve oyuncaklar aracılığıyla çocukların ihtiyaçlarını ifade etmelerine yoğunlaşan özel işleve oyun terapisi denir. Oyun terapistleri, çocuklar için güvenli bir ortam yaratmak üzere eğitim alırlar ve böylece çocukları istedikleri gibi oynamaya cesaretlendirirler. Terapi sırasında, duygusal problemleri ifade etmelerine yardımcı olan çeşitli oyuncaklar kullanılır ve çocukların hayal güçleri esas alınır.
Çocuklar, duygularını anlamlandırmada ya da konuşmada yetişkinlerden farklıdır. Bu yüzden yetişkinlerle yapılan terapi şekli çocuklara uymaz. Çocuğun alışkın olduğu oyun ortamı, çocuk yaşadıklarını ve duygularını ifade etmeyi kolaylaştırır. Davranışlarını etkileyen kızgınlıklarını, korkularını, üzüntülerini, hayal kırıklıklarını anlayabilmek oyunlar sayesinde mümkün olur.
2,5 yaşından itibaren 12 yaşındaki çocuklara uygulanabilen oyun terapisi; çocuklarda var olan travmaları, depresyonu, kaygı ve takıntıları, eğer yaşadıysa cinsel istismarı, tuvaletini kaçırma problemini, uyku ve beslenme problemlerini, duygusal olarak bozuklukları ve düşünce sıkıntılarını ortaya çıkartabilen en başarılı psikoterapik yöntemdir. Bu sayede çocukların iç dünyasıyla bir terapi süreci geçirilir ve yaşadıkları sıkıntıların atlatabilmeleri için profesyonel destek süreci başlar.
Oyun terapisi oyuncakları kullanılarak yapılan terapilerle birlikte çözüm sürecine alınan çocuklarda kendilerini davranışsal olarak ve düşüncesel olarak kontrol edebilme yeteneği gelişir. Bu yeteneğin beraberinde yaşadıkları problemlerle alakalı çözüm üretme kabiliyeti de geliştiren çocuklar, her terapi seansında kendilerini diledikleri gibi ifade edebildiklerini fark ettiklerinde ortamı daha fazla kabullenip daha fazla güven hissetmektedirler. Bunun sonucunda da ailesel ortamda üzerinde hissettiği baskıdan kurtularak daha rahat olmaktadırlar. Terapistlerin ihtiyacı olan nokta tam olarak bu güven ve rahatlık ortamı olduğundan, sorunların üzerine oynanan oyunlarla fark ettirmeden gidip tedavi sürecini oldukça eğlenceli şekilde geçirmektedirler.
Oyun terapisine ihtiyaç duyulan pek çok durum vardır. Başlıklar halinde özetlersek; uyku ve yeme bozuklukları, kardeşe olan kıskançlıklar, kaygı ve takıntı problemleri, erken yaşta girilen depresyon, korku durumları, agresif davranış sürekliliği, taciz psikozu, ölüm ya da boşanma durumlarında yaşanan süreçler, hiperaktiflik, Sosyal içe kapanıklılık, Boşanma sonrası adaptasyon sorunları, ağır hastalık süreci, şiddete maruz kalmanın yarattığı travma, özgüvensizlik ve sosyal beceri bozukluğu gibi konularda terapi alınarak profesyonel bir şekilde bu sorunların çözülmesi amaçlanır.
Oyun terapisi sayesinde travmatik deneyimler geçiren çocukların duygularına ulaşmak mümkün hale gelir. Terapi ile başa çıkamadıkları duygularla nasıl mücadele edeceklerini öğrenirler. En çok uygulanan teknik ise rol oyunlarıdır. Diğer taraftan 6 yaşın üzerindeki çocuklar kendini ifade etmede daha küçüklere göre daha rahattır. Bu nedenle oyun terapisine 6 yaş üzeri çocuklarda konuşmalar da eklenebilir.
Rol oyunları aracılığıyla zor deneyimler ve durumlar tekrar canlandırılır veya figürlerle ve resimlerle görselleştirilir. Çocuklar bu sayede negatif duygularını yeniden yaşarlar ve terapistin yardımıyla bu duygulara yönelik yeni bir bakış açısı geliştirebilirler.
Oyun terapisi sürecinde çocuklar olaylarla ilgili bakış açılarını, davranışlarını değiştirebilir. Baş etmekte sorun yaşadıkları duygularını, oyun sırasında yeniden yaşayarak bu tecrübeleri değiştirme fırsatı bulurlar. Böylece hem oyun tecrübeleri hem de hayattaki ilişki alışverişlerinden zevk alır hale gelebilirler.