Çocuk Merkezli Oyun Terapisi
Çocuk Merkezli Oyun Terapisi temellerini Carl Rogers’in Danışan Merkezli Terapisi’nden almıştır. Carl Rogers’in prensipleri Virginia Axline tarafından 1940’lı yılların sonunda oyun terapisine uyarlanmıştır.
Önceleri yönlendirici olmayan oyun terapisi adı ile bilinen bu terapide çocuğu değiştirmek ve kontrol etmek gibi bir amaç yoktur. Bu yaklaşımda amaç çocuğun kendi davranışlarının farkına varmasını sağlamak ve kendini yönetmesine izin vermektir. Terapist terapideki değişim için çocuğa ve onun kaynaklarına güvenir. Terapistle danışan arasında kurulan bu ilişkinin çocuk tarafından büyümek ve gelişmek için kullanılır. Bu nedenle terapide aslolan ilişkidir.
Axline 1969 yılında çocuk ve terapist arasındaki ilişkiyi geliştirecek temel 8 prensip belirlemiştir.
· Terapist çocukla gerçekten ilgilenir ve onunla sıcak bir ilişki kurar.
· Terapist çocuğu koşulsuz olarak kabul eder.
· Terapist ilişkide güven ve müsamaha hissettirir. Böylece çocuk kendini tamamen ifade etme özgürlüğüne kavuşmuş olur.
· Terapist çocuğun duygularına karşı oldukça duyarlıdır ve çocuğun duygularını nazikçe geri ona yansıtır böylece çocuk kendinin farkına varır.
· Terapist, çocukta sorumlu hareket etme kapasitesinin olduğuna derinden inanır. Çocuğun kişisel problemleri çözmede yeterli olduğunu bilir ve buna müsaade eder.
· Terapist çocuğun iç yönlendirmesine güvenir, ilişkinin her alanını yönetmesine izin verir.
· Terapist, terapötik sürecin doğal ilerleyişini kabul eder ve terapi sürecini hızlandırmaya çalışmaz.
· Terapist, çocuğun kişiliğine ve ilişkilerine yardımcı olacak terapötik sınırlar koyar.
Axline tarafından temelleri atılan Çocuk Merkezli Oyun Terapisi daha sonra Garry Landreth tarafından daha sistematik hale getirilmiştir. Çocuk Merkezli Oyun Terapisi çocuğun problemleri yerine ilişkiye odaklanmayı tercih eder. Bu ilişkinin çocuğun iyileştirme gücünü harekete geçireceğine inanır. Çocuk iyileşmeyi özenle hazırlanmış oyun terapi odasındaki oyuncaklar yolu ile gerçekleştirir. Çocuğun hangi oyuncağı seçip, hangi oyunu oynayacağı tamamen çocukça belirlenir. Çocuğun içinden gelen oyun yönlendirmesinin, terapistin dışarıdan sunacağı yönlendirmeden daha faydalı olacağına inanılır.
ÇMOT’de problem yerine çocuk, geçmiş yerine şu an, düşünce ve hareketler yerine duygular, açıklama yerine anlayış, düzeltme yerine kabullenme önemlidir. Terapist komut vermesi yerine çocuğun terapötik süreci yönetmesi esastır. Değişim için ana güç terapistin bilgisi değil, çocuğun içsel kaynakları ve bilgeliğidir.
Kullanım Alanları Nelerdir?
Çocuk Merkezli Oyun Terapisi genel olarak 2-10 yaş arasındaki çocuklarda kullanılır. Otizm, zeka ile ilgili sorunlar dışında depresyon, kaygı, takıntı gibi belli başlı çocuk sorunlarında etkilidir.
Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin Tarihi
İlişki merkezli oyun terapilerinin tarihi Carl Rogers’a dayanır. Rogers önceleri “nondirektif-yönlendirici olmayan” adını verdiği terapi yaklaşımını daha sonra “danışan-merkezli terapi” şeklinde değiştirmiştir. Rogers terapide değişimin, kurulan ilişki ile gerçekleştiğine inanmıştır. Rogers’ın öğrencilerinden olan Virginia Axline 1940’lı yılların sonunda danışan merkezli terapinin prensiplerini oyun terapisine uyarlamıştır. Bunun sonucu olarak çocuk merkezli oyun terapisinin temelleri atılmıştır. Bu terapide terapistin rolü çocuğun kendini gerçekleştirmesini sağlamaktır. Terapist bunu çocuğun düşüncelerini, eylemlerini, söylemlerini ve duygularını ona geri yansıtarak yapmaktadır. Axline tarafından geliştirilen bu terapi yaklaşımı daha sonra Garry Landreth tarafından sistemleştirilmiş ve “çocuk merkezli oyun terapisi” adı ile anılmaya başlanmıştır.